Procedura orzekania w KRUS – tryb i zasady
Prawo do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego wynikające z ubezpieczenia rolników i ich rodzin w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) uzależnione jest od uzyskania odpowiedniego orzeczenia lekarskiego. Utworzony w 1996 r aparat orzecznictwa w KRUS działa na podstawie Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 31.12.2004r. Od początku swojego istnienia orzecznictwo lekarskie w KRUS prowadzone jest w systemie orzekania dwuinstancyjnego. W pierwszej instancji orzeczenia wydają jednoosobowo lekarze rzeczoznawcy, natomiast w drugiej komisja lekarska, która orzeka w trzyosobowym składzie.
Lekarze rzeczoznawcy orzekają w sprawach należących do właściwości miejscowej jednej lub więcej placówek terenowych KRUS, natomiast komisje orzekają w sprawach należących do właściwości miejscowej jednego Oddziału Regionalnego KRUS.
Każde orzeczenie lekarskie podlega aprobacie lekarza- regionalnego inspektora orzecznictwa lekarskiego , który może wnieść zarzut wadliwości orzeczenia, jak i również zainteresowany ma prawo odwołać się od wydanego orzeczenia. W takich przypadkach sprawy podlegają ponownemu rozpatrzeniu przez komisję lekarską, która dokonuje własnej oceny stanu zdrowia i wydaje orzeczenie, które zapada większością głosów.
Zarówno lekarz rzeczoznawca jak i komisja lekarska wydają orzeczenia na podstawie bezpośredniego badania i analizy posiadanej dokumentacji z dotychczasowego leczenia. Lekarz regionalny analizując dokumentację medyczną danej osoby może zlecić przeprowadzenie badania zaocznego w celu wydania orzeczenia, jeśli jest w posiadaniu wystarczającej dokumentacji medycznej a stan zdrowia tej osoby uniemożliwia jej osobiste stawienie się na badanie. Przed wydaniem orzeczenia lekarz rzeczoznawca i komisja lekarska mogą skierować osobę na badanie dodatkowe, konsultacje specjalistyczne lub obserwację szpitalną. W takim przypadku wydanie orzeczenia zostanie odroczone na czas potrzebny do uzyskania wyniku danego badania.
Od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia odwołania do komisji lekarskiej w ciągu 14 dni od daty doręczenia wypisu z treści orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej, która wydała wypis. Orzeczenie komisji lekarskiej jest ostateczne i od niego odwołanie nie przysługuje.
W przypadku gdy odwołanie nie zostanie wniesione, a lekarz inspektor w terminie 14 dni od daty wydania orzeczenia przez lekarza rzeczoznawcę, nie zgłosi zarzutu wadliwości tego orzeczenia, staje się ono prawomocne jak i orzeczenie komisji lekarskiej. Stanowią one wówczas podstawę do wydania przez prezesa KRUS decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Nadzór nad orzekaniem lekarzy rzeczoznawców i komisji lekarskich sprawuje Prezes Kasy. Nadzór bezpośredni z upoważnienia Prezesa Kasy sprawuje lekarz regionalny inspektor orzecznictwa lekarskiego. Nadzór zwierzchni z upoważnienia Prezesa Kasy sprawuje naczelny lekarz Kasy.
Do zadań lekarzy rzeczoznawców i komisji lekarskiej należy wydawanie orzeczeń dotyczących:
trwałej i okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
niezdolności do samodzielnej egzystencji,
czasowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 180 dni,
stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
celowości przekwalifikowania zawodowego z powodu trwałej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym
wskazań do rehabilitacji leczniczej.
Orzeczenie lekarskie jest dokumentem od którego zależy nie tylko los pacjenta i jego rodziny, ale także prawidłowe dysponowanie funduszami publicznymi. We wszystkich instytucjach zabezpieczenia społecznego w Polsce na podstawie orzeczeń lekarskich wypłaca się kilkadziesiąt miliardów złotych rocznie. Dlatego każde orzeczenie lekarskie wydawane dla tych celów powinno być zgodne ze stanem faktycznym, aktualnym stanem wiedzy medycznej, przepisami obowiązującego prawa a także zasadami etyki i deontologii lekarskiej.
